წყლის რესურსი, როგორც სახელმწიფოთა ეკონომიკური ძალაუფლების გაძლიერების გეოეკონომიკური ინსტრუმენტი

ავტორები: ოთარ ტუკვაძე, ანა გუჩუა

საკვანძო სიტყვები: წყლის რესურსი; გეოეკონომიკა; კონფლიქტი; ეკონომიკური ძალაუფლება; გეოეკონომიკური ინსტრუმენტი

J.E.L. Classification: Q25, E6

DOI: https://doi.org/10.52244/ep.2021.22.09

ციტირებისათვის: Tukvadze O., Guchua A., (2021) Water resources as a geo-economic tool for strengthening the economic power of states. Economic Profile, №2(22), pp. 89–97. DOI: https://doi. org/10.52244/ep.2021.22.09

ანოტაცია. მსოფლიოს მასშტაბით წყლის რესურსების გამოყენებით გამოწვეული კონკურენცია იზრდება და იწვევს უამრავ კონფლიქტს ქვეყნებსა თუ რეგიონებს შორის. მიუხედავად ამისა, ნაკლებად ფასდება ჰიდროპოლიტიკის საკითხები და მათი შედეგები ტრანსსასაზღვრო და რეგიონულ კონფლიქტებზე, რომლებიც გავლენას ახდენენ წყლის განაწილებაზე. ამ მიმართულებით კონფლიქტების ძირითადი მიზეზები წარმოდგენილია წყლის რესურსების სიმცირის ჭრილში. თუმცა, წყლის დეფიციტი სულაც არ იწვევს ტრანსსასაზღვრო წყლის კონფლიქტებს. ამის ნაცვლად, ძირითადი მიზეზი შეიძლება იყოს ისეთი გეოეკონომიკური ფაქტორი როგორიცაა ძალაუფლების ასიმეტრია. სტატია წარმოგვიდგენს წყლის რესურს როგორც გეოეკონომიკის ელემენტს და ინსტრუმენტს ქვეყნების ძალაუფლების გაძლიერების კონტექტში და აღწერს წყლის კონფლიქტისა და თანამშრომლობის ბუნებას. სტატიაში ასევე განხილულია თუ როგორ შეიძლება მოგვარდეს წყლის კონფლიქტები და წარმოდგენილია სამომავლო მიმართულებები, რომლებიც შეიძლება მიღებულ იქნას ტრანსსასაზღვრო წყლის კონფლიქტების მოსაგვარებლად.

1. Kvinikadze G., (2017) Fundamentals of Geoeconomics. Tbilisi State University, Tbilisi;
2. Blackwill and Harris, (2017). War by Other Means: Geoeconomics and Statecraft. trategic Analysis 41(6): 591-594 DOI:10.1080/09700161.2017.1377897
3. Blomquist, W., & Ingram, H. M. (2003). Boundaries seen and unseen: Resolving transboundary groundwater problems. Water International, 28(2), 162–169. doi:10.1080/02508060308691681
4. Conca, K., Wu, F., & Mei, C. (2006). Global regime formation or complex institution building? The principled content of international river agreements. International Studies Quarterly, 50 (2), 263–285. doi:10.1111/isqu.2006.50.issue-2
5. European Commission, 2004. Competition and the water sector. Alexander GEE, Directorate-General Competition, unit B-1
6. Heuler, H. (2013). Tensions mount as Uganda proceeds with Nile River agreement. Voice of America. URL: http://www.voanews.com/content/tensions-mount-as-ugandaproceeds-with-nile-river-agreement-cfa/1692986.htm (Available 21.11.2021)
7. Kucera, J. (2011). Did Uzbekistan bomb its own railway? Eurasianet, The Bug Pit: Military and Security in Eurasia. URL: http://www.eurasianet.org/node/64617 (Available 21.11.2021)
8. Kurecic, P. Geoeconomic and geopolitical conflicts: Outcomes of the geopolitical economy in a contemporary world. World Rev. Polit. Econ. 2015, 6, 522–543
9. Luttwark E., (1990). “From Geopolitics to Geo-Economics: Logic of Conflict, Grammar of Commerce,” The National Interest, no. 20 (Summer 1990): 19
10. MacQuarrie, P. (2004). Water security in the Middle East: Growing conflict over development in the Euphrates–Tigris Basin (Master’s thesis). Univerisity of Dublin, URL:  http://www.transboundarywaters.orst.edu/publications/related_research/MacQuarrie2004_abstract.htm (Available 21.11.2021)  
11. Martina Flörke, Christof Schneider & Robert I. McDonald, (2018). Water competition between cities and agriculture driven by climate change and urban growth. Nature Sustainability. volume 1, pp. 51–58
12. Nickson, R. A. (1982). The Itaipú Hydro-electric project: The Paraguayan perspective. Bulletin of Latin American Research, 2(1), 1–20. doi:10.2307/3338386
13. Oestigaard, T. (2012). Water security and food security along the Nile: Politics, population and climate change. Uppsala: Nordiska Afrikaininstitutet
14. Oregon State University Transboundary Freshwater Dispute Database (TFDD). (2016). URL:  http://transboundarywaters.orst.edu (Available 21.11.2021)
15. Subramanian, A., Brown, B., & Wolf, A. T. (2012). Reaching across the waters: Facing the risks of cooperation in international waters. Washington, DC: The World Bank
16. Thomas, V., & Warner, J. (2015). Hydropolitics in the Harirud/Tejen River Basin: Afghanistan as hydro-hegemon? Water International, 40(4), 593–613. doi:10.1080/02508060.2015.1059164
17. Veilleux, J. C. (2014). Is dam development a mechanism for human security? Scale and perception of the Grand Ethiopian Renaissance Dam on the Blue Nile River in Ethiopia and the Xayaburi Dam on the Mekong River in Laos (Unpublished doctoral dissertation). Oregon State University, Corvallis.
18. Wegerich, K. (2008). Hydro-hegemony in the Amu Darya Basin. Water Policy, 10(S2), 71–88. doi:10.2166/wp.2008.208
19. Weinthal, E. (2002). State making and environmental cooperation: Linking domestic and international politics in Central Asia. Cambridge, MA and London: MIT Press
20. Wolf, A. T., Kramer, A., Carius, A., & Dabelko, G. D. (2005). Managing water conflict and cooperation. In E. Ayres (Ed.). State of the world 2005: Redefining global security (pp. 80–95). Washington, DC: Worldwatch Institute
21. Wolf, A. T., Stahl, K., & Macomber, M. F. (2003). Conflict and cooperation within international river basins: The importance of institutional capacity. Water Resources Update, 125, 1–10.
22. Wolf, A. T., Yoffe, S. B., & Giordano, M. (2003). International waters: Identifying basins at risk. Water Policy, 5(1), 29–60
23. Wolf, A. T., Yoffe, S. B., & Giordano, M. (2003). International waters: Identifying basins at risk. Water Policy, 5(1), 29–60.
24. Yoffe, S. B., Fiske, G., Giordano, M., Giordano, M. A., Larson, K., Stahl, K., & Wolf, A. T. (2004). Geography of international water conflict and cooperation: Data sets and applications. Water Resources Research, 40(5), 1–12. doi:10.1029/2003WR002530
25. Zeitoun, M., & Warner, J. (2006). Hydro-hegemony-a framework for analysis of trans-boundary water conflicts. Water Policy, 8(5), 435–460. doi:10.2166/wp.2006.054
26. Zhao, Y.B.; Liu, X.F.; Ge, Y.J. Analysis of the oil and gas resource distribution pattern along the Belt and Road and the interdependence relationship with China. Geogr. Res. 2017, 36, 2305–2320
27. https://www.statista.com/forecasts/1150783/electricity-consumption-per-capita-by-country (Available 21.11.2021)