არაპირდაპირი გადასახადები საქართველოში - პრობლემები და შესაძლებლობები

ავტორები: გურამ უფლისაშვილი

საკვანძო სიტყვები: საქართველოს საგადასახადო კოდექსი; არაპირდაპირი გადასახადები; დამატებული ღირებულების გადასახადი (დღგ); აქციზი.

J.E.L. Classification: G38, K20

DOI: https://doi.org/10.52244/ep.2022.24.12

ციტირებისათვის: უფლისაშვილი გ., (2022) არაპირდაპირი გადასახადები საქართველოში - პრობლემები და შესაძლებლობები. ეკონომიკური პროფილი. ტ. 17, 2(24), გვ. 23-31. DOI: https://doi.org/10.52244/ep.2022.24.12

ანოტაცია. სტატიაში განხილულია არაპირდაპირ გადასახადებთან დაკავშირებული პრობლემატური საკითხები. განხილულია საქართველოს საგადასახადო კანონმდებლობაში განხორციელებული ცვლილებები დამატებული ღირებულების გადასახადის და აქციზის კუთხით. სხვადასხვა შემთხვევებში ეს ცვლილებები განპირობებული იყო ფისკალური მიზნებით, საგადასახადო ურთიერთობების ლიბერალიზაციის მოსაზრებებით ან/და ქვეყნის საერთაშორისო ვალდებულებებით. უდავოდ პოზიტიურ შედეგებთან ერთად, გამოიკვეთა გარკვეული პრობლემები, რისკები და საფრთხეები. ვინაიდან არაპირდაპირი გადასახადები უმნიშვნელოვანეს ფისკალურ ფუნქციას ასრულებს, ცვლილებების შედეგები გათვლილი უნდა იყოს დეტალურად. ასევე გამოიკვეთა საგადასახადო სისტემის სამართლიანობის, ადეკვატურობის და საგადასახადო ადმინისტრირების სიმარტივის პრინციპების დაცვის აუცილებლობა.

1. ასოცირების შესახებ შეთანხმება ერთის მხრივ, საქართველოსა და მეორეს მხრივ, ევროკავშირს და ევროპის ატომური ენერგიის გაერთიანებას და მათ წევრ სახელმწიფოებს შორის. საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე, URL: https://matsne.gov.ge/ka/document/view/2496959?publication=0 (ხელმისაწვდომია 10.11.2022);
2. დაბეგვრა, საქართველოს სტრატეგიული კვლევებისა და განვითარების ცენტრის (CSRDG) ანგარიში პროექტის „სამოქალაქო საზოგადოების განვითარების ინიციატივა“ ფარგლებში. ანგარიშის ავტორი: ალექსანდრე რაიბული, 2018. URL: https://www.asocireba.ge/files/Aleksandre-Raibuli-taxes-2018.pdf (ხელმისაწვდომია 10.11.2022);
3. საქართველოს ორგანული კანონი ეკონომიკური თავისუფლების შესახებ, URL: https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1405264?publication=3 (ხელმისაწვდომია 10.11.2022);
4. საქართველოს საგადასახადო კოდექსი, კონსოლიდირებული ვერსია, საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე, https://matsne.gov.ge/document/view/1043717?publication=152 (ხელმისაწვდომია 10.11.2022);
5. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (საქსტატი), სახელმწიფო ფინანსების სტატისტიკა. URL: https://www.geostat.ge/ka/modules/categories/91/sakhelmtsifo-finansebis-statistika (ხელმისაწვდომია 10.11.2022);
6. საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურის წლიური ანგარიშები, URL: https://rs.ge/AboutUs?cat=5&tab=1 (ხელმისაწვდომია 10.11.2022);
7. საქართველოს ფინანსთა სამინისტრო, სახელმწიფო ფინანსების სტატისტიკა, ნაერთი ბიუჯეტი, 2022. URL: https://www.mof.ge/finansebis_statistika_naerti_biujeti (ხელმისაწვდომია 10.11.2022);
8. უფლისაშვილი გ. (2022), საქართველოს სააქციზო პოლიტიკის პრობლემური საკითხები. ჟ: „ეკონომიკური პროფილი“, ტომი 17, N1(23), გვ.56-66. DOI: https://doi.org/10.52244/ep.2022.23.15
9. უფლისაშვილი გ. (2021), საქართველოს საგადასახადო სისტემის ლიბერალიზაციის ზოგიერთი პრობლემატური საკითხი. ჟ: „ეკონომიკური პროფილი“, ტომი 16, N1(21), გვ.33-42. DOI: https://doi.org/10.52244/ep.2021.21.04